Elk jaar overlijden er helaas mensen door koolmonoxidevergiftiging. Wat is het? Hoe herkent u het? Hoe beperkt u de risico's?

Wat is koolmonoxide?

Koolmonoxide is een giftig, kleurloos en reukloos gas. Hierdoor is het erg gevaarlijk. Het ontstaat onder meer door onvolledige verbranding van fossiele brandstoffen (gas, hout, steenkool). U proeft of ruikt het niet. Voor u het weet bent u bewusteloos.

Hoe herkent u een koolmonoxidevergiftiging?

Koolmonoxide wordt 250 maal sneller in het bloed opgenomen dan zuurstof. Hierdoor krijgen uw vitale organen (hart, lever, hersenen) te weinig zuurstof. De eerste lichamelijke symptomen van een koolmonoxidevergiftiging lijken op een griepje: lichte hoofdpijn, misselijkheid, overgeven en vermoeidheid. Ook voelt u zich verward en/of slaperig en krijgt u een versnelde hartslag.

Wat moet u doen bij koolmonoxidevergiftiging?

Zet ramen en deuren wijd open en schakel het toestel uit. Haal het eventuele slachtoffer uit de vergiftigde ruimte en leg hem of haar in de frisse lucht. Waarschuw een arts.

Wat is de oorzaak?

De oorzaak is meestal een slecht onderhouden gastoestel én te weinig ventilatie. Ook weersomstandigheden kunnen een rol spelen. De kans op koolmonoxidevergiftiging doet zich vooral voor bij (bad)geisers, cv-installaties en gaskachels die zijn uitgevoerd als een zogenaamd open-toestel.

Risico bij ‘open’-toestellen

Bij een open-toestel staat de brander in open verbinding met de ruimte waarin het toestel zich bevindt. Dit betekent dat het toestel de verbrandingslucht (zuurstof) uit die ruimte haalt, maar ook dat de rookafvoer - bij een ondeugdelijke werking van het kanaal - de ruimte in kan stromen. Een gesloten toestel haalt de verbrandingslucht rechtstreeks van buiten en voert ook de rook rechtstreeks naar buiten af. De branderruimte van het toestel staat dus niet in verbinding met de ruimte waarin het toestel zich bevindt. Dit type toestel is veiliger omdat bij disfunctioneren geen gassen de ruimte in kunnen stromen.

Hoe ziet u dat het toestel niet goed functioneert?

Of u nu een geiser, cv of gaskachel heeft, om aardgas te kunnen verbranden, is zuurstof nodig. Is er te weinig zuurstof, dan is de verbranding niet volledig en vormt zich koolmonoxide. Wanneer moet u zich ongerust maken?

  • De vlam in het gastoestel is oranje in plaats van blauw en hoger dan normaal.
  • De vrijkomende waterdamp verdwijnt niet via de afvoer, waardoor de ramen beslaan.

Hoe kunt u het risico beperken?

  • Het is belangrijk uw gastoestel jaarlijks door een erkend installateur te laten controleren.
  • Controleer of de afvoer van het toestel voldoet aan de wettelijke eisen. Hierbij is niet alleen de diameter van de afvoer van belang maar ook de plaats waarop deze uitmondt in het dakvlak.
  • Voor een goede verbranding is zuurstof nodig. Daarom moet in de ruimte voldoende toevoer van lucht aanwezig zijn. Tegenwoordig zijn veel woningen heel goed geïsoleerd. Daardoor is er bijna geen natuurlijke ventilatie meer via kieren en gaten. Sluit daarom nooit de luchtaanvoer- en afvoeropeningen af. Ook niet in een zeer koude winter.
  • Er zijn ook zogenaamde gesloten geisers op de markt. Deze apparaten zorgen zelf voor voldoende zuurstof, zodat de kans op koolmonoxidevorming gering is. Het is aan te raden een open toestel te vervangen door een gesloten toestel.
  • Tot slot, plaats een koolmonoxidemelder in de ruimte waarin het toestel zich bevindt.