De eikenprocessierups is de larve van een nachtvlinder. Ze legt haar eitjes vooral in de toppen van eikenbomen. Daar overwinteren ze. Vanaf half april tot begin mei komen de eitjes uit. Na een aantal vervellingen komen groepjes rupsen samen. Zij vormen grote nesten op de stam en zijtakken van de eikenboom. Rupsen vervellen drie keer, daarna krijgen ze brandharen. De brandharen veroorzaken gezondheidsklachten.

Eikenbomen met eikenprocessierupsen zijn te herkennen aan de bolvormige, witgrijze nesten op de stammen of dikkere takken. De nesten zijn dichte spinsels van vervellingshuidjes, met brandharen en uitwerpselen. De rupsen gaan ‘s nachts in processie op zoek naar voedsel in de toppen van de boom. Grote groepen processierupsen kunnen een boom helemaal kaalvreten.

Hoe kunt u contact met de brandharen voorkomen?

Contact met brandharen kunnen gezondheidsklachten bij mens en dier veroorzaken. We hebben een aantal tips om last te voorkomen of beperken:

  • Ga niet onder, of in de buurt van een besmette boom zitten.
  • Bedek hals, armen en benen wanneer u naar een gebied gaat waar eikenprocessierupsen zijn.
  • Raak de rupsen, (oude) brandharen, spinselnesten en vervellingshuidjes niet aan. Leg kinderen uit waarom zij processierupsen niet moeten aanraken.
  • De brandharen van de eikenprocessierups zijn er tot ver in augustus.
  • Wees bewust en probeer plekken met (oude) nesten zoveel als mogelijk te vermijden.

Meer informatie over de rups en gezondheidsklachten die de rups kan veroorzaken bij mens en dier, kunt u vinden op Kennisplatform Processierups(externe link).

Wat kunt u doen als u een boom met eikenprocessierupsen ziet?

  • Vermijd direct aanraken van de nesten.
  • Ga niet onder of in de buurt van een boom zitten waar de eikenprocessierups in zit. Brandharen kunnen met de wind tot wel 100 meter ver komen.
  • Sluit ramen wanneer brandharen de woning in kunnen waaien.
  • Hang de was niet buiten te drogen.
  • Laat speelgoed niet buiten liggen en houdt de zandbak zoveel mogelijk gesloten.

Boom in eigen tuin

Probeer de nesten niet zelf te verwijderen, maar schakel hulp in van een gespecialiseerd bedrijf (een hovenier of boomverzorger).

Boom van de gemeente

Maak een melding, waarbij u zo goed mogelijk aangeeft waar de boom zich bevindt.

Maak een melding

Meer informatie over de rups en hoe u kunt handelen, kunt u vinden op Kennisplatform Processierups(externe link).

Hoe kunt u helpen?

Vier tips van Vogelbescherming Nederland(externe link) om vogels en insecten (de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups) te helpen:

  • Plant verschillende soorten dichte of stekelige struiken (liefst met bessen). Vogels vinden er veilige plaatsen om te broeden of te rusten en voedsel. En de struiken vormen leefgebied voor insecten.
  • Graaf een vijvertje of zet een platte waterschaal neer, als drinkplaats voor vogels en insecten.
  • Zorg voor verschillende soorten bloeiende planten in uw tuin. Bloemrijke tuinen en bermen bieden leefgebied aan talloze insecten en daarmee voedsel voor vogels.
  • Is het leefgebied geschikt voor vogels? Dus: staan er verschillende soorten struiken en bloeiende planten? Hang dan een paar nestkastjes op voor tuinvogels, bijvoorbeeld koolmezen, omdat hun invliegopening geschikt is voor meerdere vogelsoorten. Tips voor het ophangen van een nestkasten vindt u op de website van Vogelbescherming Nederland(externe link).

Wat doet de gemeente?

De gemeente Huizen heeft verschillende maatregelen genomen. Zo zijn er in de afgelopen jaren op verschillende plekken nestkastjes opgehangen voor mezen, een natuurlijke vijand van de rupsen. Ook dit jaar zijn nieuwe nestkastjes geplaatst.

We hebben een speciaal bloembollenmengsel geplant. De bloemen lokken insecten die natuurlijke vijanden zijn van de eikenprocessierups. Daarnaast maaien we minder langs de bermen, waardoor er meer bloeit en er meer insecten op afkomen.

Ondanks deze maatregelen zal het ook nodig zijn om de rupsennesten anders te bestrijden. Dit doen we op een natuurvriendelijke manier, door ze weg te zuigen. Er wordt geen gif gebruikt. 

Kennisplatform Processierups