De Reuzenberenklauw en de Japanse Duizendknoop zijn voorbeelden van invasieve exoten. Ze worden ook wel ‘uitheemse soorten’ genoemd. Dat betekent dat deze soort van nature niet in Nederland voorkomen.  Doordat er voor deze soorten geen natuurlijke vijanden zijn, kunnen ze zich ongestoord uitbreiden. En dat kan grote gevolgen hebben voor onze (leef)omgeving. 

Over de hele wereld vormen invasieve exoten een grote bedreiging voor de mens en de natuur. Daarom zijn internationale afspraken gemaakt om ervoor te zorgen dat ze verdwijnen.

Berenklauw

berenklauw

Er bestaan ongeveer 60 soorten Berenklauw. Hiervan komen maar twee soorten in Nederland voor: de inheemse Gewone berenklauw en de uitheemse Reuzenberenklauw. Het verschil zit vooral in de hoogte: de Gewone berenklauw is tussen de 90 cm en 1,5 meter hoog; de Reuzenberenklauw kan in soms wel 4 meter hoog worden. De bladeren van de Reuzenberenklauw zijn ook groot, tot wel een meter lang, en zijn scherp getand met aan de onderkant stevige haren. De behaarde stengel is hol met paarse vlekken.

De Reuzenberenklauw is een invasieve plantensoort: door de snelle groei en zaadvorming kan deze plant in korte tijd een groot gebied tot bloei komen. Andere plantsoorten krijgen door het dichte bladerdak geen kans om te groeien. Vooral nectarzoekende insecten zoals bijen, zijn dol op de bloemen van de berenklauw. 

De Reuzenberenklauw is gevaarlijk. Dat komt door het sap. Het sap kan bij mensen en dieren voor hele erge brandwonden zorgen als het sap op de huid komt. Dit gebeurt alleen als er ook zonlicht is. Als je huid in aanraking is geweest met het sap van de Reuzenberenklauw, dan kunnen er ook twee weken later nog heftige blaren ontstaan. Van deze blaren kun je maanden last hebben. Als de blaren verdwijnen, blijven er vaak donkere littekens over.  Dieren die de stengels doorbijten kunnen hier ook last van krijgen. Het sap van de Reuzenberenklauw komt makkelijk vrij bij kneuzing van het blad of de stengels. Door het gevaar voor de volksgezondheid en omdat het een invasieve plant is, moet de Reuzenberenklauw bestreden worden. Dat geldt niet voor de gewone berenklauw. Die is inheems, niet invasief en het sap is bijna niet giftig. Bestrijding van de gewone berenklauw is dan ook niet nodig. 

Bestrijding

In Huizen kennen we de locaties waar de Reuzenberenklauw staat. Langs voet- en fietspaden wordt er een aantal keer per jaar een strook van één meter gemaaid, om zo de overlast van de plant voor wandelaars en fietsers te verkleinen. Ook door meldingen van inwoners wordt de Reuzenberenklauw verwijderd, bijvoorbeeld in de buurt van speelplaatsen en scholen. Dit jaar gaat de gemeente starten met het maaien van alle Reuzenberenklauw.

Wat kunt u zelf doen?

Zorg ervoor dat u de Reuzenberenklauw herkent. En laat ook anderen, bijvoorbeeld uw kinderen, zien hoe ze plant eruit ziet. Ziet u er één staan op een gevaarlijke locatie? Meld dit dan via een Melding openbare ruimte.

Japanse Duizendknoop

Japanse duizendknoop hoog

Deze plant komt uit Oost-Azië en werd in de 19e eeuw vanuit Japan in Europa ingevoerd. In de loop van de tijd is deze soort als tuinplant verspreid over Europa. Door het dumpen van tuinafval is de duizendknoop in bossen, natuurterreinen, parken en plantsoenen terecht gekomen. Hij zorgt voor schade aan onze natuur en groenvoorzieningen, maar ook aan funderingen en wegen. Door de snelle groei en het dichte bladerdek kunnen andere, inheemse planten niet meer groeien in een gebied met veel duizendknoop. Hierdoor ontstaan monoculturen waardoor de biodiversiteit op deze plaatsen verdwijnt. Er zijn weinig insecten, schimmels of andere organismen die van deze plant leven of hem aantasten.

Japanse duizendknoop door fundering heen

De plant kan een risico zijn voor funderingen, wegen en constructies. Door de enorme groeikracht en een sterke en grote wortels kan de plant in de kleinste kieren groeien en wegen en funderingen openbreken. Ook heeft de plant worteluitlopers en ‘knopen’ op plantdelen die boven de grond groeien. Dit betekent dat hij vanuit alle worteluitlopers of plantdelen waar ‘knopen’ in voorkomen kan uitlopen en een nieuwe plant kan vormen. Hierdoor kan de plant zich snel verspreiden en is het belangrijk de plant heel precies te verwijderen. 

Bestrijding

Hoewel de Japanse Duizendknoop (nog) niet op de Unielijst staat, wordt er wel al overgegaan op bestrijding. De locaties waar de plant zich in Huizen bevindt zijn bekend. Per locatie wordt bepaald waar de plant als eerst verwijderd moet worden. Als de plant zich bijvoorbeeld direct naast een woning bevindt, dan heeft dit een hogere prioriteit dan in een bosgebied. Per locatie wegen we af welke bestrijdingsmethode het beste is. Als er niet op de juiste manier wordt bestreden, kan de plant zich verder verspreiden.

Wat kunt u zelf doen?

Heeft u Japanse Duizendknoop in uw tuin? Meld dit dan via een Melding openbare ruimte. Voor de gemeente is het namelijk belangrijk om te weten waar Japanse Duizendknoop groeit, zodat we het in de openbare ruimte goed kunnen bestrijden. 

Zelf verwijderen uit tuin

U bent zelf verantwoordelijk voor het verwijderen van Japanse Duizendknoop in uw tuin. De beste manier om de plant onder controle te houden is ‘uitputten’. Dat betekent constant afmaaien of afknippen van de plantenstelen. Let op dat het maaisel niet op de composthoop of in de GFT container terecht komt, maar bij het restafval.

Toekomst

De komende tijd worden plannen gemaakt om deze exoten nog steviger aan te pakken. De bestrijding is geen makkelijke taak en zal jaren duren. We volgen de onderzoeken die hierover plaatsvinden en nemen onze eigen ervaring en de ervaringen van andere grondeigenaren mee in de aanpak. Hierbij wordt er ook overlegd met eigenaren van aangrenzende gebieden, gezamenlijk optrekken geeft het beste resultaat.