Tijdelijke opvang vluchtelingen op opvangschepen

De Adviesgroep adviseert over het functioneren van de opvang in de omgeving, geeft signalen door en denkt mee over het verder verbeteren van de omgeving van de opvang. Uitgangspunt is niet de vraag of er vluchtelingen worden opgevangen in de Werkhaven van Huizen maar hoe we dat zo goed mogelijk kunnen doen. De leden voorzien de betrokken organisaties van ideeën en informatie die positief bijdragen aan de leefbaarheid van de omgeving.

De adviesgroep bepaalt zelf wat belangrijke gesprekonderwerpen zijn. Bijvoorbeeld het opvangen van signalen uit de omgeving ter bespreking met COA en eventuele andere partijen. En het bespreken van ideeën om de leefbaarheid rondom de boot te verbeteren. Ook integratie in de samenleving van Huizen kan onderwerp van gesprek zijn. De adviesgroep kan externe partijen uitnodigen om over een specifiek onderwerp mee te praten.

Op donderdag 10 juli is de gemeenteraad gevraagd om tijdens de vergadering zijn zienswijze kenbaar te maken ten aanzien van de kaders voor de opvang. De raad heeft het college aangescherpte kaders meegegeven voor de opvang. 

Een belangrijk kader dat de raad heeft meegegeven is om samen met een representatieve vertegenwoordiging van omwonenden en ondernemers onder regie van een onafhankelijke partij te komen tot een trajectplan waarin afspraken worden gemaakt over leefbaarheid, veiligheid, communicatie en participatie. Dit plan moet uiterlijk op 1 oktober - de vermoedelijke datum van de komst van de opvangschepen en vluchtelingen - gereed zijn.

De uitvoering en naleving van het trajectplan zal gedurende de gehele opvangperiode vierwekelijks worden gemonitord door de Adviesgroep Opvang van vluchtelingen op opvangschepen in de Werkhaven (de vernieuwde Klankbordgroep) met een formele adviesrol (niveau 2 van de participatieladder).

Voor de Adviesgroep wordt gezocht naar betrokken mensen die willen meedenken over een veilige, leefbare en betrokken wijk bij de opvang van vluchtelingen op opvangschepen in de Werkhaven. Mensen die willen deelnemen aan gesprekken over het functioneren van de opvang van vluchtelingen in de omgeving, signalen willen doorgeven en willen meedenken over het verder verbeteren van de omgeving van de opvang.

Iedereen die woont, werkt of onderneemt in de wijk rondom de Werkhaven van Huizen of betrokken is bij een (maatschappelijke) organisatie die actief is in de wijk kan deelnemen aan de Adviesgroep.

Deelname is op persoonlijke titel en niet namens een organisatie.   
Belanghebbenden kunnen hun ideeën meegeven aan de Adviesgroep via een in overleg met de leden te bepalen kanaal.

Transparante selectieprocedure bij meer dan 15 aanmeldingen

Als zich meer dan 15 mensen aanmelden voor de adviesgroep zal de onafhankelijke voorzitter met de gemeente een keuze maken op basis van diversiteit en eventueel mensen gemotiveerd afwijzen. In dat geval zal de gemeente via de website van de gemeente verslag uitbrengen over dit keuzeproces om openheid te geven zonder daarbij de privacy van mensen in het geding te brengen.

Samenstelling en maximaal aantal deelnemers

We streven naar een diverse samenstelling van de adviesgroep met maximaal 15 personen. Jong en oud, man/vrouw, adressen verspreid over het omliggende gebied, met verschillende interessegebieden en een diverse (culturele/beroepsmatige) kennis en ervaring. Bewoners, ondernemers en mensen die betrokken zijn bij maatschappelijke organisaties die actief zijn in het gebied.

De Adviesgroep bepaalt zelf de onderwerpen die zij van belang acht om te bespreken.

Vaste samenstelling

De adviesgroep heeft in de komende maanden een vaste samenstelling. Tussentijds stromen er geen nieuwe mensen in. Dit is nodig om te zorgen dat de discussie voortgang krijgt en zich steeds verder ontwikkelt met een groep mensen die vanaf het begin betrokken is.

Onafhankelijk voorzitter

De adviesgroep wordt geleid door een ervaren onafhankelijke voorzitter, die niet bij betrokken partijen in dienst is.

Vertrouwelijke setting

Om de adviesgroep in staat te stellen vrij van gedachten te wisselen is het noodzakelijk dat iedereen open en vrij ideeën en dilemma’s kan inbrengen en delen met de groep. Ook voorlopige plannen, nog niet omlijnde (wilde) ideeën en mogelijke oplossingen. De bijeenkomsten van de adviesgroep zijn daarom niet vrij toegankelijk en met informatie gaan we vertrouwelijk om.

Inloopmomenten met terugkoppeling voor belangstellenden

De bijeenkomsten zijn besloten om te zorgen dat iedereen vrijuit kan spreken, maar niets is geheim. Daarom nodigt de Adviesgroep iedereen die wil weten wat er gebeurt vanaf de tweede bijeenkomst uit om na afloop van een bijeenkomst langs te komen. De Adviesgroep koppelt dan terug waarover is gesproken en wat de stand van zaken is. Deze uitnodiging staat open voor pers, voor raadsleden en voor alle andere geïnteresseerden die geen deel uitmaken van de adviesgroep maar wel graag op de hoogte blijven. De inloopmomenten worden aangekondigd in een maandelijkse nieuwsbrief en belangstellenden moeten zich hiervoor vooraf aanmelden. Als er geen aanmeldingen zijn, gaat zal het inloopmoment niet door.

Deelname op persoonlijke titel

Deelnemers dragen op persoonlijke titel en niet namens een belangengroep bij aan het goede gesprek over bijvoorbeeld veiligheid, leefbaarheid en integratie. Zij spreken uitsluitend namens zichzelf. Niet de omvang van de achterban is van belang in het gesprek maar de kwaliteit van argumenten.

Respect voor elkaars rollen en belangen

Deelnemers weten dat er verschillende rollen en belangen zijn waarmee we rekening moeten houden. Iedereen respecteert die rollen en belangen van elkaar. Uiteindelijk is het COA verantwoordelijk voor het vormgeven van de opvang.

Verslaglegging en rapportage

We leggen de discussies niet vast in goed te keuren notulen maar uitsluitend in afsprakenlijsten waarop concrete afspraken en aandachtspunten worden genoteerd. Deze afsprakenlijsten zijn openbaar. Ze worden na afloop gedeeld met de deelnemers en gedeeld tijdens het inloopmoment na afloop van de bijeenkomsten, via de Nieuwsbrief voor de omwonenden en via de website van de gemeente. De Adviesgroep zal zelf besluiten of de namen van deelnemers in openbare documenten kunnen staan of liever niet.

Inloopmoment voor belangstellenden en communicatie via de website

De bijeenkomsten zijn besloten om te zorgen dat iedereen vrijuit kan spreken, maar de Adviesgroep doet niets geheims. Daarom nodigen we iedereen die wil weten wat er gebeurt vanaf de tweede Adviesgroepbijeenkomst uit om na afloop van elke bijeenkomst langs te komen. De kerngroep koppelt dan terug waarover is gesproken en wat de stand van zaken is.

Deze uitnodiging staat open voor pers, voor raadsleden en voor alle andere geïnteresseerden die geen deel uitmaken van de adviesgroep maar wel graag op de hoogte blijven. De inloopmomenten worden aangekondigd in de maandelijkse nieuwsbrief. Daarbij wordt vermeld dat men zich van tevoren moet aanmelden voor de inloopmomenten. Bij geen aanmeldingen zal het inloopmoment niet doorgaan.

Na afloop van elk overleg wordt er een kort bericht over de bijeenkomst geplaatst op de website van de gemeente en in de nieuwsbrief voor de omwonenden met daarin een afsprakenlijst waarop concrete afspraken en aandachtspunten worden genoteerd.

De Adviesgroep start een maand voorafgaand aan de opvangperiode, in september 2025 (de eerste bijeenkomst is op donderdag 4 september 2025 van 19.30 tot 21.00 uur), en blijft actief tot het einde van de opvang. Na afsluiting van de opvangperiode wordt de Adviesgroep in april 2026 weer opgeheven.

Naar verwachting komt de Adviesgroep acht keer bijeen. De exacte data en tijden worden in overleg met de deelnemers vastgesteld.

Tijdlijn

Augustus 2025

• Werving van leden
• Voorbereiding

Donderdag 4 september 2025 (19.30 - 21.00 uur)

• Kennismaking
• Afstemming van spelregels
• Inventarisatie van gespreksonderwerpen en de terugkerende agenda
• Trajectplan

Woensdag 17 september 2025 (19.30 - 21.00 uur)

• Eerste inhoudelijke bijeenkomst van de Adviesgroep
• Start monitoring en advisering

Oktober 2025 – Maart 2026

• Vervolgbijeenkomsten (frequentie: ongeveer eens per vier weken)
• Evaluatie en bijstelling van afspraken indien nodig
• Terugkoppeling via inloopmomenten, nieuwsbrief en gemeentelijke website

April 2026

• Laatste bijeenkomst
• Afronding en opheffing van de Adviesgroep
• Eindrapportage en overdracht van bevindingen

Hoewel de officiële deadline voor aanmelding verlopen is, zijn er nog enkele plekken vrij en kunt u zich tot en met vrijdag 29 augustus dinsdag 26 augustus 2025 aanmelden voor de Adviesgroep via opvang@huizen.nl.

Vermeld in uw e-mail:

• Naam
• Adres
• Leeftijd
• Kennis en ervaring
• Onderwerpen die u belangrijk vindt om te bespreken in de Adviesgroep
• Uw motivatie om deel te nemen aan de Adviesgroep

De aanmeldingen worden geïnventariseerd onder leiding van de onafhankelijke voorzitter. Wanneer er meer dan 15 aanmeldingen zijn, wordt een selectie gemaakt met als doel een diverse, evenwichtige samenstelling van de Adviesgroep. Daarna worden alle mensen die hebben gereageerd per e-mail geïnformeerd en ontvangen de Adviesgroepleden een uitnodiging voor de eerst bijeenkomst.

Hoe is de opvangperiode oktober 2024 tot april 2025 geëvalueerd?

Sinds begin 2021 vangt de gemeente Huizen vluchtelingen op in de Werkhaven. In de winterperiode (van oktober tot april) kunnen daar op maximaal 2 riviercruiseschepen maximaal 200 vluchtelingen tijdelijk worden opgevangen. Na afloop van elke opvangperiode is een evaluatie uitgevoerd.

De gemeente hecht groot belang aan een zorgvuldige evaluatie, waarbij zowel wordt gekeken naar de ervaringen van omwonenden als naar de impact op de omgeving en het verloop van de opvang zelf.

De evaluatie van de laatste opvangperiode is door een onafhankelijk onderzoeksbureau uitgevoerd, om elke schijn van partijdigheid te voorkomen en privacy te waarborgen. Dit bureau heeft onderzoek gedaan naar de ervaringen van omwonenden, betrokkenen en andere Huizers om een representatief beeld te krijgen.

Dit jaar is gekozen voor een uitgebreidere opzet dan in voorgaande jaren. Deze evaluatie bestaat uit vijf onderdelen: 1. Een enquête onder omwonenden van het havengebied en een steekproef onder overige inwoners van Huizen, uitgevoerd door onderzoeksbureau Ipsos. 2. Wijkgesprekken door Stichting Reindert met buurtbewoners in en rondom het havengebied, om beter zicht te krijgen op zorgen, beleving en verwachtingen in de wijk. Stichting Reindert heeft op basis hiervan aanbevelingen geformuleerd over hoe een eventuele volgende opvangperiode beter georganiseerd kan worden. 3. Analyse van politiecijfers over 2024 in Huizen, met specifieke aandacht voor de zorgen die zijn geuit in de petitie die tijdens de Commissie Sociaal Domein van 4 maart 2025 is aangeboden. 4. Toetsing van de gestelde kaders bij stakeholders en leden van de klankbordgroep. 5. Ophalen van algemene ervaringen en suggesties van deze betrokkenen.

Bekijk de uitkomsten van de evaluaties.

Wordt er gekeken naar andere locaties voor de opvang van asielzoekers?

Er zijn op dit moment nog geen andere locaties overwogen buiten de Oude Haven (Werkhaven), en er zijn ook geen toezeggingen gedaan in die richting. Tot nu toe is bewust gekozen voor tijdelijke opvang op het water, om te voorkomen dat er locaties worden gebruikt die mogelijk in de toekomst bestemd zijn voor reguliere woningbouw in Huizen.

Er lijkt verwarring te zijn ontstaan over het grootschalige locatieonderzoek dat zich richtte op alternatieve opvang voor Oekraïense vluchtelingen uit hotel Newport, die vanwege de aanvankelijk geplande projectontwikkeling geherhuisvest moesten worden. De locaties die in dat onderzoek zijn meegenomen, waren specifiek bedoeld voor deze doelgroep en in relatie tot de opvangsituatie bij hotel Newport. Hoewel deze informatie waardevol kan zijn, betreft het een ander vraagstuk dan de huidige opvang van asielzoekers.

Komt er een Pilot voor meerjarige opvang van vluchtelingen?

Er is op dit moment geen sprake van een pilot en er is ook niet besloten dat er een pilot komt. Wethouder Karin van Werven heeft wel aangegeven geheel vrijblijvend met het COA te willen verkennen of een pilot voor meerjarige opvang op water mogelijk zou zijn. Dit is een oriënterend traject, bedoeld om inzicht te krijgen in de voorwaarden en haalbaarheid. Mocht dit een kansrijke optie blijken te zijn, dan zal het college eerst de gemeenteraad consulteren via een zienswijzeprocedure, zoals gebruikelijk. Vanzelfsprekend wordt daarbij de input van omwonenden nadrukkelijk meegenomen.

Wanneer is een pilot kansrijk?

Een pilot zou kansrijk kunnen zijn als deze voor een behapbare termijn is en als er draagvlak is in de buurt. Er is niet gezegd dat deze alleen in de Werkhaven zou kunnen plaatsvinden. Zodra er meer duidelijkheid is, zal de wethouder hierover terugkoppelen aan de gemeenteraad en de betrokkenen.

Komt er in de zomer van 2025 al een Pilot?

Er is geen besluit genomen om de boten na 1 april te laten liggen. De afspraak met de gemeenteraad en de buurt is dat de boten er voor er nu voor een afgebakende periode van zes maanden in de winterperiode liggen en dat ze na een positieve evaluatie in de volgende winterperiode weer kunnen terugkeren voor de derde en laatste opvangperiode binnen de huidige afspraken hierover. Deze zomer zal er dus zeker geen pilot starten.

Werkt Huizen mee aan de Spreidingswet?

Volgens de huidige wetgeving hebben alle gemeenten een taakstelling voor de opvang van asielzoekers. Wanneer gemeenten niet voldoen aan deze verplichting, kan interbestuurlijk toezicht worden ingesteld. In het uiterste geval kan de Rijksoverheid de regie overnemen en opvanglocaties aanwijzen, waarbij de kosten bij de gemeente komen te liggen. Daarnaast is er niet alleen een wettelijke plicht, maar ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Op dit moment zijn er bij de gemeente geen signalen bekend dat er nieuwe wetgeving komt die de Spreidingswet wijzigt of vervangt.

Door in gesprek te blijven met het COA, kan de gemeente regie houden over de invulling van de opvangtaak. Dit voorkomt dat er op een later moment onder grotere druk en met minder keuzevrijheid moet worden gehandeld.

Welke taakstelling heeft Huizen vanuit de Spreidingswet?

Op basis van de Spreidingswet heeft Huizen een taakstelling om 200 asielzoekers op te vangen.

Hoe verhoudt Huizen zich tot de andere regiogemeenten bij de opvang van asielzoekers?

Huizen heeft in de afgelopen periode een voortrekkersrol gespeeld in de regio, maar dit betekent niet dat onze bijdrage daarmee als voltooid wordt beschouwd. Andere gemeenten in de regio nemen inmiddels ook hun verantwoordelijkheid. Gooise Meren is gestart met opvang en volgt daar een tweede locatie. Hilversum heeft al een locatie en zoekt verder. Blaricum draagt, in verhouding tot het aantal inwoners, relatief veel bij. Laren heeft in regionaal overleg toegezegd op zoek te zijn naar een locatie. Wijdemeren heeft, mede vanwege een fusietraject, iets langer gewacht, maar is nu ook actief op zoek. Wij blijven in gesprek met de Provinciale Regietafel over de verdeling van opvangopgaven tussen gemeenten en zetten ons in voor een evenwichtige spreiding binnen de regio.

Wat doet de gemeente met meldingen van overlast?

De gemeente neemt meldingen over overlast en incidenten zeer serieus. Wethouder Van Werven heeft in de commissie Sociaal Domein toegelicht dat zij transparant is over incidenten waarover zij wordt geïnformeerd. De gemeente werkt hierin samen met de wijkagent, de wijkboa, het COA-locatiemanagement, de afdeling Openbare Orde en Veiligheid (OOV) en de Klankbordgroep.

Het is belangrijk dat u bij het melden van overlast gebruikmaakt van de daarvoor bestemde kanalen. Op die manier bereikt uw melding de juiste instanties met de mensen die er waar nodig actie op kunnen ondernemen. Omwonenden die overlast ervaren of andere meldingen willen maken, kunnen het COA-opvangschip 24/7 telefonisch bereiken via 06 27 55 81 99. Daarnaast kunnen meldingen worden doorgegeven via de gemeentelijke website (www.huizen.nl/mor) of bij de politie en wijkboa (www.huizen.nl/boa).

De daar gemaakte meldingen van overlast worden als zij in verband gebracht worden met de opvang van vluchtelingen op de opvangschepen ook teruggekoppeld aan het Programmateam Opvang van de gemeente en de wethouder Sociaal Domein. Het is daarom belangrijk dat uw eventuele melding van overlast niet alleen meldt via klankbordgroep, maar ook via een van bovenstaande partijen en kanalen.

Op 27 mei 2025 heeft het college het voorgenomen besluit genomen om de opvang van vluchtelingen op hotelschepen opnieuw mogelijk te maken van 1 oktober 2025 tot 1 april 2026. Het onderwerp stond geagendeerd voor de commissie Sociaal Domein op 24 juni 2025. 

Op donderdag 10 juli is de gemeenteraad gevraagd om tijdens de vergadering zijn zienswijze kenbaar te maken ten aanzien van de kaders voor de opvang. De raad heeft het college aangescherpte kaders meegegeven voor de opvang. De betreffende raadsvergadering kunt u online terugkijken. U vindt hier ook de agenda en de vergaderstukken.

Het college heeft op 26 augustus definitief besloten om in de periode van 1 oktober 2025 tot 1 april 2026 maximaal 200 asielzoekers te huisvesten op opvangschepen in de Werkhaven. Dit besluit is genomen op basis van de zienswijze van de gemeenteraad. De raad heeft het college daarbij aangescherpte kaders meegegeven voor de opvang.

Er zijn kaders opgesteld waarbinnen de opvang mogelijk is. Deze kaders betreffen de al eerder met de raad vastgestelde kaders over locatie, termijn, aantal en afkomst, over rollen/bevoegdheden COA en gemeente, over veiligheid en gezondheid, over kosten en capaciteit en over begeleiding en dagbesteding. Vanwege het aangescherpte landelijke beleid van het COA is het weren van zogenaamde veiligelanders niet meer toegestaan. Om die reden zijn de kaders op dit punt geactualiseerd.  De raad is gevraagd om zijn zienswijze ten aanzien van de kaders kenbaar te maken in de raadsvergadering op 30 mei 2024. Daar is unaniem positief geadviseerd door de raad. 

1. Locatie, termijn, aantal en afkomst 

• Een hotelschip in de werkhaven in Huizen is de enige beschikbare locatie voor tijdelijke opvang van asielzoekers.
• De intentie is om het hotelschip voor een periode van zes maanden van 1 oktober tot 1 april aan te laten leggen. Na iedere periode vindt een grondige evaluatie plaats met alle betrokkenen waarna het college in mei/juni een besluit neemt over het daaropvolgende tweede en derde seizoen. Dit besluit legt het college ieder jaar voor aan de gemeenteraad om eventuele wensen en bedenkingen in te brengen.
• De werkhaven is na het afsluiten van de bestuursovereenkomst per direct beschikbaar tot 1 april 2025.
• Criteria voor evaluatie worden mede in de klankbordgroep bepaald. Waarbij in elk geval wordt geëvalueerd aan de hand van de afgesproken kaders en de essentie is dat de opvang veilig en verantwoord verloopt.
• Bestaande afspraken met schepen om aan te meren op dezelfde plek, meestal voor een dag, worden passend gemaakt en gerespecteerd. Omdat het seizoen aflopend is, is hier goed naar te handelen.
• De populatie bestaat maximaal uit 200 bewoners, waarbij wij een voorkeur uitspreken voor 150 tot 180 bewoners. Dit aantal is gebaseerd op onze eerdere ervaringen.
• De populatie op het schip bestaat uit asielzoekers die ouder zijn dan 18 jaar. 

2. Rollen/bevoegdheden COA en gemeente

De rollen en bevoegdheden van COA en gemeente worden beschreven in een bestuursovereenkomst, vergelijkbaar met de twee eerdere bestuursovereenkomsten. Bovendien worden er in de uitvoering vooraf duidelijke afspraken gemaakt op basis van een draaiboek dat naar aanleiding van de eerdere ervaringen met de boot zal worden opgesteld. 

3. Veiligheid en gezondheid 

De opvang is veilig en verantwoord, zowel voor de inwoners van Huizen als voor de asielzoekers. De gemeente maakt afspraken met het COA om overlast en onveilige situaties in en rondom de opvang te voorkomen. Onderdeel van die afspraken is beveiliging aan boord. De geneeskundige zorg is voldoende geborgd door het COA door Gezondheidszorg Asielzoekers, zodat de reeds zwaar belaste huisartsen niet verder onder druk komen te staan. 

4. Kosten en capaciteit 

Alle kosten die gemoeid zijn met opvang en verzorging worden gedekt door het COA. Daarnaast ontvangt de gemeente een beperkte extra vergoeding uit de faciliteitenregeling. De opvang en verzorging van asielzoekers vraagt – behoudens het in orde maken van de aanlegplek, de buitentuin en de communicatie/participatie – nauwelijks inzet van de gemeente (zie ook onderdeel financiën). 

5. Begeleiding en dagbesteding

• COA verzorgt zelf het beheer en het management van de locatie. De rijksoverheid draagt zorg voor voldoende personeel, zoals door de minister is toegezegd (zie ook onderdeel 'kosten en capaciteit).
• De vrijwilligerscentrale en de buurtsportcoaches worden ingezet voor activiteiten om het verblijf van deze mensen zo goed mogelijk in te vullen. De kosten hiervan zijn voor rekening van het COA.
• De vrijwilligerscentrale is de plek waar inwoners en organisaties zich kunnen melden voor het aanbieden van hulp en ondersteuning. 

6. Participatie 

Gedurende de duur van een tijdelijke noodopvang blijft de gemeente in gesprek met de ondernemers en omwonenden in de directe omgeving van de werkhaven. We streven naar een klankbordgroep die evenwichtig is samengesteld uit bewoners, ondernemers, COA, Vrijwilligerscentrale en gemeentelijke vertegenwoordigers waarin we de ervaringen evalueren en wellicht kunnen komen tot gezamenlijke initiatieven met en voor asielzoekers. De frequentie van overleg zal door de klankbordgroep zelf worden bepaald. Naar aanleiding van eerdere evaluaties, zal de klankbordgroep gemakkelijker bereikbaar zijn voor opmerkingen en suggesties van omwonenden, hiervoor zal een eigen e-mailadres worden gecreëerd. 

7. Communicatie 

Voorafgaand en tijdens de duur van een opvang zetten we een mix van kanalen in, waarbij de focus ligt op informeren en duiden.

De gemeenteraad heeft het college op 10 juli 2025 aangescherpte kaders meegegeven voor de opvangperiode van 1 oktober 2025 tot 1 april 2026. Zie het kopje ‘Aangescherpte kaders’ bovenaan deze pagina.

Aanleiding voor opvang vluchtelingen: een tekort aan opvangplekken

Op vrijdag 21 september 2023 deed staatssecretaris Van der Burg een dringende oproep aan Nederlandse gemeenten om 450 plekken voor asielzoekers te realiseren. Op 26 september 2023 volgde een verzoek van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) aan het college van burgemeester en wethouders om de opvang van vluchtelingen op een hotelschip in Huizen voor de komende 3 jaar mogelijk te maken steeds in de periode van oktober tot april. Op 1 oktober 2025 start de derde opvangperiode die duurt tot 1 april 2026.